Toespraak

Het is allesbehalve vanzelfsprekend om een tekst te schrijven die je vervolgens gaat voordragen. Waar begin je mee? Voor wie is je toespraak bedoeld en hoe hou je je publiek bij de les? Wat wil je eigenlijk vertellen en wanneer vertel je wat? Iedereen heeft z’n eigen vertelwijze, toon en woordenschat. Daarom praat ik eerst uitgebreid met je over wat je wil vertellen. Zo hoor ik hoe je praat en pas ik de tekst daarop aan. En als je moeite hebt met spreken in het openbaar, help ik je graag in alle rust bij het oefenen en voorbereiden van je toespraak.

–

Lieve mensen,

Jean Amado, Franse Beeldhouwer. Robert Mogley, Amerikaans advocaat. Frits Adriaanse, Amsterdams crimineel. Johanna Theresa Maria Disselen, magazijnbediende bij de PTT.

Deze mensen zijn allen geboren op donderdag 27 januari 1927. Net als mijn oma. Ik wilde eigenlijk ook ondernemer Albert Heijn aan het lijstje toevoegen, maar die bleek van 25 januari te zijn. Die lag al twee dagen te krijsen, poepen en piesen toen oma nog tevoorschijn moest komen. Maar zowel Albert Heijn als de andere mensen die ik noemde, zijn allemaal overleden. Mijn oma is dat niet. En als het aan haar ligt blijft dat voorlopig nog wel even zo. Wat is haar geheim?

Bij de meeste mensen begint er, als ze oud worden, een proces van aftakeling. Bij mijn oma niet. Vooruit, fietsen gaat helaas niet meer en ja, ze heeft een rollator, maar ze doet nog zo veel! En dan bedoel ik niet veel doen, als in “vandaag ga ik m’n eigen benen tellen, de hele dag ademhalen, met m’n ogen knipperen, en flink uit het raam kijken, goh wat heb ik veel te doen!” Nee, ik bedoel veel doen, als in kantklossen, aquarellen, zingen, naar de kerk gaan, vriendinnen bezoeken, uitstapjes doen, kaarten maken,en ga zo maar door.

En als ik aan haar vraag hoe het zit met de mannen, of ze nog iemand op het oog heeft en of er nog wat leuks rondloopt hier in het gebouw, dan heeft oma de gave om op zo’n manier mijn vraag weg te lachen en ergens anders over te beginnen dat ik me vijf minuten later pas realiseer dat ik helemaal geen antwoord van haar heb gekregen. Hoe ze het doet is mij werkelijk een raadsel, maar mochten ze in de Tweede Kamer ooit nog nood hebben aan een workshop antwoorden ontwijken, dan zou oma de perfecte kandidaat zijn om die te geven.

Misschien is dat wel haar geheim. Ze mag soms een tikkeltje warrig overkomen, dat is schijn. Want ze weet precies waar ze heen wil. En áls iemand eens een confronterende vraag stelt, over leuke mannen bijvoorbeeld, dan houdt ze zich een paar minuten van de domme. Net zo lang tot je denkt, er is blijkbaar écht niks aan de hand op dat vlak. Maar áls oma eens een man leuk vindt, dan gaat ze dat echt niet zomaar aan onze neus hangen. Wie weet loopt er hier wel ergens een geheime geliefde rond, je weet het niet. En mocht dat het geval zijn, oma, je mag aan mij alles vertellen! We hebben het er zometeen nog wel even over, als iedereen weg is.

Mijn twee zussen en broertje hebben elk nog een andere grootmoeder, maar deze oma is mijn enige oma. Opa’s heb ik allang niet meer. Ik bedenk me nu dat het misschien daarom is dat ik zo benieuwd ben naar haar liefdesleven.

Maar even terzake. Als ik zeg dat mijn oma een hele goeie oma is, dan zeg ik dat niet zomaar. Ik heb talloze dierbare herinneringen aan mijn oma, samen in Archeon of in Avifauna, ik voetballend naast haar huis terwijl ze voor me kookt, ik achterop de fiets terwijl zij me meeneemt naar omi. En oma in de rol van omi die door haar 1-jarige achterkleinkind een tent in wordt getrokken. Je had erbij moeten zijn. Verder ken ik niemand die zo trouw is als mijn oma met kaartjes sturen – en ze zal komisch genoeg vaak vóórdat de kaart is aangekomen al opbellen om te vragen of de kaart al is aangekomen – waardoor het verrassingseffect gelijk weg is. Maar het gaat om de intentie, nietwaar?

En ze mag dan geen beeldhouwer zijn, geen advocaat, geen crimineel en ook geen magazijnbediende bij de PTT, maar ze is mijn oma. En ik zou graag willen proosten op de volgende 85 jaar, maar dat is misschien een beetje veel van het goeie. Ik denk wel dat ik voor iedereen spreek als ik zeg dat ik trots ben op mijn oma en dankbaar dat ik hier vandaag bij mag zijn. Oma, hartelijk gefeliciteerd en vergeet niet, mócht je nog iets op te biechten hebben over mannen: dat mag zometeen!